La
escultura no fue fruto de la voluntad popular.
La
escultura del Sagrado Corazón de Jesús en el Monte Urgull vuelve a ser objeto
de debate en Donostia-San Sebastián. El investigador Gotzon Garmendia ha
declarado en NAIZ Radio: «Este monumento
no es solo una expresión artística de la religión, sino también un claro
símbolo de la ideología política y religiosa del nacionalcatolicismo».
Según
el investigador Gotzon Garmendia, miembro del grupo de trabajo que estudia los
orígenes franquistas de la escultura del Sagrado Corazón de Jesús, dicho
monumento no debe interpretarse fuera de contexto. «El nacionalcatolicismo fue una unión ideológica y política entre el
Estado español y la Iglesia católica. Su objetivo era imponer una determinada
visión del cristianismo a la sociedad en su conjunto». Esta ideología se
fortaleció a mediados del siglo XIX, con el Concordato de Isabel II, y se
consolidó en el siglo XX durante las dictaduras de Primo de Rivera y Franco.
Según
el investigador, el origen del monumento se remonta a 1926, durante la
dictadura de Primo de Rivera, cuando la Iglesia y el ejército participaron
activamente en la construcción. Como señala Garmendia, «la escultura no fue fruto de la voluntad popular. En el contexto de
aquella época, lo voluntario solía ser una imposición social».
Garmendia
también subrayó que la escultura, inaugurada en 1950, «no merecería una
celebración en su 75.º aniversario», y explicó que varias de las personas que
participan en el comité son familiares de quienes sufrieron represalias, lo que
conlleva un «drama personal e histórico».
Por
otro lado, criticó la postura del alcalde de San Sebastián, Eneko Goia,
afirmando que su enfoque «está en línea
con el discurso del nacionalcatolicismo». «La Iglesia utilizó el franquismo, no
al revés. La Iglesia necesitó la dictadura para defender sus intereses»,
añadió. Por último, Garmendia ha mostrado su preocupación por la gestión que ha
hecho el Ayuntamiento de las resoluciones internas, y ha afirmado que no es muy
optimista sobre el futuro de la vía institucional respecto a esta cuestión.
«Eskultura ez zen
borondate herrikoiaren emaitza izan»
Urgull
mendiko Jesusen Bihotza eskultura berriz ere eztabaidagai da Donostian. Gotzon
Garmendia ikertzailea NAIZ Irratian izan da: «Monumentu hau ez da soilik
erlijioaren adierazpen artistiko bat, baizik eta nazional-katolizismoaren
ideologia politiko eta erlijiosoaren sinbolo argia».
Gotzon
Garmendia ikertzaile eta Jesusen Bihotza eskulturaren jatorri frankista
aztertzen duen lantaldeko kidearen arabera, Jesusen
Bihotza ez da testuingurutik kanpo ulertu behar. «Nazional-katolizismoa Espainiako
Estatuaren eta Eliza Katolikoaren arteko batasun ideologiko eta politikoa izan
zen. Bere helburua zen kristautasunaren ikuspegi jakin bat ezartzea gizarte
osoan». Ideologia hori XIX. mendearen erdialdean indartu zen, Isabel
II.aren garaiko konkordatuaren bidez, eta XX. mendean Primo de Riveraren eta
Franco diktadoreen garaian sendotu zen.
Ikertzailearen hitzetan, monumentuaren jatorria 1926. urtean kokatu behar da,
Primo de Riveraren diktaduran, eta garai hartan elizak eta militarren
parte-hartze aktiboa izan zuen eraikuntza proiektuan. Garmendiak nabarmendu
duenez, «eskultura ez zen borondate
herrikoiaren emaitza izan. Garai hartako testuinguruan, ‘borondatezkoa’ zena
askotan inposaketa soziala zen».
Garmendiak azpimarratu du, gainera, 1950ean inauguratutako eskulturak «ez
lukeela ospakizunik merezi bere 75. urteurrenean», eta azaldu du batzordean
parte hartzen duten hainbat pertsona errepresaliatuen senideak direla, eta
horrek «drama pertsonala eta historikoa» ekartzen duela.
Bestalde, kritikatu egin du Donostiako alkate Eneko
Goiaren jarrera, esanez bere planteamenduak «nazional-katolizismoaren diskurtsoarekin
bat egiten» duela. «Elizak erabili zuen frankismoa, ez alderantziz. Elizak
behar zuen diktadura bere interesak defendatzeko», gehitu du.
Azkenik, Garmendiak kezkaz hartu du udalaren barne ebazpenen inguruko
kudeaketa, eta adierazi du ez dagoela oso itxaropentsu gai honen inguruko bide
instituzionalaren etorkizunaz.
No hay comentarios:
Publicar un comentario